ADHD, oftewel Attention Deficit Hyperactivity Disorder, is een neurobiologische ontwikkelingsstoornis die vaak begint in de kindertijd. Het herkennen van ADHD bij kinderen kan lastig zijn, omdat veel gedragingen die erbij horen ook voorkomen bij kinderen zonder deze diagnose. Toch zijn er duidelijke kenmerken van ADHD bij een kind die kunnen helpen om de stoornis vroegtijdig te signaleren. In deze blog zetten we de meest voorkomende symptomen op een rij en geven we handvatten voor ouders en opvoeders.
Wat is ADHD precies?
Voordat we de kenmerken bespreken, is het goed om kort stil te staan bij wat ADHD is. ADHD is een stoornis die invloed heeft op het concentratievermogen, het reguleren van impulsen en het activiteitsniveau. Kinderen met ADHD zijn vaak druk, impulsief en hebben moeite om hun aandacht bij taken te houden. ADHD komt in verschillende vormen voor, waaronder:
- Overwegend onoplettend type (ADD)
- Overwegend hyperactief-impulsief type
- Gecombineerde type (meest voorkomende vorm)
Belangrijke kenmerken van een ADHD bij een kind
1. Aandachtsproblemen
Kinderen met ADHD hebben vaak moeite met het vasthouden van hun aandacht, vooral bij taken die veel concentratie vereisen of langdurig zijn. Dit uit zich bijvoorbeeld in:
- Snel afgeleid zijn door prikkels uit de omgeving
- Moeite met het afmaken van taken of opdrachten
- Vergeten wat er gezegd is, ook al was het net verteld
- Dingen kwijtraken, zoals schoolspullen of speelgoed
2. Hyperactiviteit
Eén van de meest opvallende kenmerken van een ADHD-kind is hyperactiviteit. Dit gedrag valt vaak al op jonge leeftijd op. Denk hierbij aan:
- Constant bewegen, ook als het niet gepast is (bijvoorbeeld in de klas)
- Niet stil kunnen zitten; wiebelen, friemelen of opstaan tijdens het eten of leren
- Overmatig praten of geluid maken
- Lijken te “stuiteren” van energie
3. Impulsiviteit
Impulsief gedrag is een belangrijk signaal bij ADHD. Kinderen kunnen hun impulsen moeilijk onder controle houden, wat zich kan uiten in:
- Dingen zeggen zonder na te denken
- Moeite met wachten op hun beurt
- Anderen onderbreken of storen tijdens gesprekken of spel
- Risicovol gedrag vertonen zonder de gevolgen te overzien
4. Emotionele uitbarstingen
Een minder bekend kenmerk van ADHD bij kinderen is het snel wisselen van emoties. Veel kinderen met ADHD zijn gevoeliger voor prikkels en kunnen heftiger reageren dan andere kinderen:
- Snel boos of gefrustreerd raken
- Moeite met het reguleren van emoties
- Korte lontjes of stemmingswisselingen
5. Problemen op school en thuis
De bovengenoemde kenmerken zorgen er vaak voor dat kinderen met ADHD problemen ervaren op school en in de thuissituatie. Ze krijgen vaker conflicten met leerkrachten, ouders of leeftijdsgenoten en presteren soms onder hun niveau, ondanks een normale of hoge intelligentie.
Wanneer is het tijd om hulp te zoeken?
Als je meerdere kenmerken van ADHD bij je kind herkent en deze een negatieve invloed hebben op het dagelijks functioneren, is het verstandig om hulp te zoeken. Dit kan via de huisarts, jeugdarts of een gespecialiseerde kindercoach. Een goede diagnose is belangrijk, omdat ADHD ook goed te behandelen is met gedragstherapie, ondersteuning op school en eventueel medicatie.
ADHD is meer dan druk gedrag
Belangrijk om te onthouden is dat elk kind wel eens druk of ongeconcentreerd is. Dat betekent niet automatisch dat er sprake is van ADHD. Het draait vooral om de mate waarin het gedrag voorkomt en hoeveel impact het heeft op het functioneren van het kind.
Conclusie
De kenmerken van ADHD bij een kind zijn divers en verschillen per kind. Toch zijn er duidelijke signalen zoals aandachtsproblemen, hyperactiviteit, impulsiviteit en emotionele wisselingen die kunnen wijzen op ADHD. Vroege herkenning en passende begeleiding kunnen veel problemen voorkomen en ervoor zorgen dat een kind met ADHD zich optimaal kan ontwikkelen.
Wil je meer weten over ADHD of zoek je tips voor omgaan met druk gedrag bij kinderen? Bekijk dan ook onze andere blogs of zoek contact met een van de kindercoaches.
